Het scheermes van Ockham in het bedrijfsleven
Ken je nog het gevoel van opwinding van je eerste werkdag? Wie zouden je collega’s worden, wat werd je werk precies, wat deed je nieuwe bedrijf nu in de praktijk?
Nieuwe medewerkers in bedrijven hebben nog steeds dit soort vragen. Vaak duizelen ze van de antwoorden die ze krijgen op hun simpele vragen.
“Wat zijn onze producten?”” lijkt bijv. zo’n simpele vraag. Je zou een simpel antwoord verwachten. Maar in veel bedrijven is het antwoord het begin van een regelrechte spraakverwarring. Onze producten? Die vind je in het magazijn: computers, leidingen, printplaten, kabels enz., kijk hier liggen ze. Nee, hoor zegt een ander: dat zijn onze onderdelen, onze producten zijn onze systemen! Nee hoor, onze producten zijn onze solutions, die hebben we in 10 groepen verdeeld, hoor je van een sales manager. Weer een ander begint over de functies voor de klant: dát zijn de producten. Koelen, verwarmen, transport … zo moet je daarnaar kijken, dat is wat we verkopen. Nee hoor, hoor je daarna, wij willen helemaal geen producten meer verkopen … we willen ernaar toe dat we prestaties verkopen.
Veel organisaties hebben last van zo’n overdaad aan termen.
Ze hebben een bijzonder scheermes nodig. Het scheermes van Ockam!
Wat is het scheermes van Ockam?
William van Ockam was een slimme monnik. Hij formuleerde in de veertiende eeuw al een van de belangrijkste inzichten voor de vooruitgang van de wetenschap. Dat inzicht was: je moet niet meer begrippen hanteren dan nodig zijn om iets te verklaren. Dát inzicht is de stuwende kracht geworden achter de wetenschappelijke vooruitgang.
Vereenvoudigen = beter begrijpen.
Een mooi voorbeeld daarvan is het verdwijnen van het begrip horror vacui uit de natuurkunde. De natuur had een hekel aan leegte, was het idee. Op een leeg plekje grond gaan planten groeien en als je een steen uit een vijver haalt, vult het water de ontstane ruimte meteen weer op. De natuur wil geen leegte, geen vacuüm, zien.
Torricelli, Pascal en later Boyle toonden echter aan dat de natuur helemaal geen afkeer van een vacuüm heeft. Torricelli liet zien dat wanneer je een buis kwik omgekeerd in een bak kwik zet, boven in die buis wel degelijk een vacuüm ontstaat. De luchtdruk houdt de kwikkolom tot een bepaalde hoogte omhoog in die buis, daardoor loopt-ie niet helemaal leeg. Niks geen horror vacui. Door dat begrip te schrappen klopt onze verklaring opeens veel beter, snappen we wat er gebeurt.
Ockams scheermes heeft vanaf zijn ontdekking een grote vlucht genomen. Populair zeggen we nu: “Eenvoud is het kenmerk van het ware” of “Less is more”. Albert Einstein formuleerde het zo:
“If you can’t explain it simply, you don’t understand it well enough.”
Waarom organisaties het scheermes van Ockam nodig hebben
Veel organisaties kunnen ook zo’n scheermes van Ockam heel goed gebruiken. Termen en begrippen tieren welig en vertroebelen het beeld.
Bekijk bij iedere term eens of die echt nodig is. Moet je wel praten over processen, procedures, scenario’s en workflows? Moet je wel praten over producten, solutions, systemen, componenten, marktgroepen?
Schrappen in termen betekent meestal vooruitgang!
Dat schrappen is ook in het voordeel van je nieuwe medewerker. Die vindt sneller zijn weg en die kun je veel makkelijker opleiden.
Ben je benieuwd of jouw organisatie ook zo’n scheerbeurt kan gebruiken? Maak dan eens een afspraak met me.
Wij zien heel snel of je de opleiding, uitleg en informatie in je bedrijf niet met veel minder woorden kunt geven. Ik heb het scheermes van Ockam daarvoor natuurlijk bij me!
Groeten!
Peter van Bart
PS: Een leuk nieuw boek over William van Ockam’s scheermes is Leven is eenvoudig van Johnjoe McFadden. Zoals al meer mensen geestig hebben opgemerkt: het is geen zelfhulpboek zoals de titel suggereert. Het is een sprankelend boek over vereenvoudigen als motor van de wetenschappelijke vooruitgang.
