Wil je dat mensen als robots communiceren?
Kunnen computers intelligent zijn? Net als mensen? Dat is een interessante én lastig te beantwoorden vraag. Wanneer ben je intelligent? Daar kun je eindeloos over discussiëren.
Wat is de Turing-test?
De Engelse wiskundige Alan Turing bedacht hiervoor zijn beroemde Turing-test als oplossing. Als een systeem zich zó gedraagt dat je als gebruiker niet merkt dat het een systeem is maar denkt dat het een mens is, dan is het intelligent. Aan het gedrag herken je de intelligentie.
Wat houdt de omgekeerde Turing-test in?
Douglas R. Hofstadter (befaamd specialist in computers en cognitie) beschrijft in een van zijn boeken dat er ook een omgekeerde Turing-test is. Kunnen mensen zich voordoen als een computersysteem zonder dat de gebruiker dat merkt?
Hofstadter beschrijft op geestige wijze hoe een groep studenten hem in het ootje neemt. Hij wordt achter een computer gezet en begint een vraag-antwoord-spel. De studenten typen de antwoorden op de vragen van Hofstadter en laten hem uitpuzzelen of hij nu met een computer of een mens communiceert. Dat bleek nog best lastig.
Hoe ziet een praktijkvoorbeeld van de omgekeerde Turing-test uit?
Aan die omgekeerde Turing-test moest ik laatst denken bij een chat op een website.
Ik bezocht een webshop en al heel snel kwam het venstertje “kan ik u helpen”? Er waren verschillende mogelijkheden om een chat te starten, fotootjes van mensen stonden erbij.
“Welkom in deze chat” – was de opening. Mmm, praat ik nu met een chatbot of met een mens.
Ik typte toch mijn vraag “Hoe worden de artikelen afgeleverd?”
Antwoord: “Welk artikel is het?” Mmm, dat kan ook het antwoord van een chatbot zijn.
Ik typte toch maar het artikelnummer.
Toen kwam er een poosje geen reactie.
Maar … na enige tijd verscheen de tekst met de precieze leveringscondities. Letterlijk zoals ook op de website stonden. Niet meer dan dat. Had er nu iemand dat tekstje opgezocht en gekopieerd? Of had het systeem even vertraging gehad?
Ik heb de site verlaten, het voelde een beetje creepy.
De mensen achter deze chat (want dat waren het) slaagden voor de omgekeerde Turing-test. Ik kreeg het gevoel dat ik communiceerde met een computersysteem.
Wat is het effect als een mens overkomt als een systeem?
Waar kwam mijn gevoel van onbehagen vandaan?
Niet uit de zakelijke en kale tekst op zich. Als het duidelijk was geweest dat ik met een chatbot communiceerde, had ik de tekst probleemloos geaccepteerd. Knap wat ze tegenwoordig kunnen, zou ik dan denken.
Maar als je met een mens communiceert, verwacht je emotie en persoonlijke aandacht. Zonder emotie geen contact. Zonder contact geen communicatie. Zorg daarom altijd voor een persoonlijke noot. Of je nu belt, mailt, chat, via Teams overlegt of wat dan ook.
Hoe zorg je voor een goede communicatie?
Wij helpen je graag om de communicatie met jouw medewerkers en klanten goed op te zetten. Doeltreffend. Inhoudelijk juist, maar ook met de juiste persoonlijke noot en emotie.
Geïnteresseerd? Dan maak ik graag een afspraak met je. Persoonlijk natuurlijk!
Groeten!
Peter van Bart
PS: Douglas R. Hofstadter werd wereldberoemd met zijn boek Gödel, Escher, Bach. Dit boek uit 1979 over bewustzijn, intelligentie en cognitie is nog steeds een aanrader. De inhoud is interessant evenals de verfrissende vorm waarin het is geschreven. Het bestaat uit een afwisseling van korte verhalen, analyses, theorie en leuke illustraties over onderwerpen uit verschillende vakgebieden.
